Hiện nay, hình thức thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến và có xu hướng tăng nhanh. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích mang lại, hình thức này cũng phát sinh một số rủi ro, cần có những giải pháp đảm bảo an toàn. Chính vì thế, chủ đề hưởng ứng Ngày không tiền mặt (ngày 16-6) năm 2024 sẽ là thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt an toàn, bảo mật.

Chuyển khoản, quét mã mọi lúc, mọi nơi

Hiện nay, hoạt động chuyển khoản, quét mã QR khi sử dụng các dịch vụ ăn uống, mua bán, khám bệnh… đã trở thành thói quen phổ biến của người dân mọi lúc, mọi nơi, đặc biệt là giới trẻ. Tại Chợ đêm Nha Trang (Công viên cầu Trần Phú), phần lớn các quầy ẩm thực đều dán mã QR, chấp nhận thanh toán bằng Momo, VN Pay hoặc qua tài khoản cá nhân… để khách hàng dễ dàng chọn phương thức thanh toán bên cạnh tiền mặt. Sau khi ăn uống cùng gia đình ở một gian hàng ẩm thực tại Chợ đêm Nha Trang, chị Nguyễn Khánh Ngân (phường Vĩnh Hòa, TP. Nha Trang) đã dùng ứng dụng ngân hàng trên điện thoại để thanh toán hóa đơn. “Tôi thanh toán không dùng tiền mặt cho hầu hết các dịch vụ sinh hoạt hàng ngày từ đi chợ, siêu thị, mua online đến trả tiền điện, nước… Phương thức này nhanh gọn, thuận lợi, giúp tôi dễ quản lý tài chính của mình; đồng thời tôi cũng không cần rút nhiều tiền mặt mỗi khi có lương hàng tháng”, chị Khánh Ngân nói.

Khách hàng thanh toán hoá đơn bằng ứng dụng ngân hàng trên điện thoại tại một quán cà phê đường Tố Hữu (TP. Nha Trang).

Thời gian qua, hệ thống ngân hàng Khánh Hòa đã triển khai các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt khá hiệu quả, an toàn. Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận mức tăng trưởng cao. Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Khánh Hòa, 6 tháng đầu năm, tổng số giao dịch qua các máy ATM đạt gần 7,7 triệu giao dịch (tăng 29,34% so với cùng kỳ năm 2023) với giá trị đạt 23.270 tỷ đồng (tăng 36,03% so với cùng kỳ năm 2023). Giao dịch thanh toán qua Internet đạt 3,5 triệu món, doanh số thanh toán 18.327 tỷ đồng (tăng 41,35% so với cùng kỳ năm trước); giao dịch thanh toán qua điện thoại di động đạt 41,91 triệu món, (tăng 24,94%). Thói quen thanh toán của người dân đang dần có những thay đổi lớn, trở thành đòn bẩy quan trọng thúc đẩy phát triển thanh toán không dùng tiền mặt.

Đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động thanh toán

Ông Đỗ Trọng Thảo - Quyền Giám đốc NHNN Chi nhánh Khánh Hòa cho biết, chi nhánh đã ban hành Kế hoạch số 1181 ngày 29-11-2023 về xây dựng và nhân rộng các mô hình thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh. Theo đó, các chi nhánh tổ chức tín dụng, đơn vị cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán được phép triển khai thí điểm thanh toán Mobile Money trên địa bàn, chủ động phối hợp với địa phương xây dựng mô hình thí điểm. Trên cơ sở đó, NHNN sẽ lựa chọn một số chi nhánh tổ chức tín dụng tham gia xây dựng mô hình và công bố mô hình tuyến phố/khu chợ thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu chậm nhất đến quý III/2024, có ít nhất một mô hình được triển khai thí điểm làm cơ sở tuyên truyền rộng rãi, nhân rộng trên địa bàn tỉnh.

Chị Nguyễn Khánh Ngân (phường Vĩnh Hòa, TP. Nha Trang) quét mã QR để thanh toán hóa đơn tại Chợ đêm Nha Trang.

Song song với sự phát triển nhanh của hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, thực tế đã phát sinh một số vấn đề về bảo mật, an ninh an toàn tài khoản. Những trường hợp về chiếm quyền tài khoản, hack tài khoản cá nhân đã khiến một số người dân lo ngại khi thanh toán không dùng tiền mặt. Từ đó, đòi hỏi các cơ quan quản lý và ngân hàng cần có giải pháp nâng cao mức độ bảo mật, an toàn trong giao dịch trực tuyến. NHNN thường xuyên có các văn bản chỉ đạo toàn ngành về tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động thanh toán, trong đó yêu cầu các tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán rà soát quy trình, quy định nội bộ; ưu tiên áp dụng mở tài khoản thanh toán/ví điện tử bằng phương tiện điện tử (eKYC) đối với khách hàng sử dụng căn cước công dân gắn chip; tăng cường công tác quản lý rủi ro, thực hiện hậu kiểm đối với các tài khoản/ví điện tử mở bằng eKYC… Đặc biệt, NHNN đã ban hành Quyết định số 2345 ngày 18-12-2023 về triển khai các giải pháp an toàn bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng, có hiệu lực kể từ ngày 1-7-2024. Trong đó có quy định khi khách hàng chuyển tiền online trên 10 triệu đồng/lần hoặc tổng số tiền giao dịch từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải được xác thực bằng sinh trắc học. Đây được xem là giải pháp để bảo vệ an toàn tài sản cho người sử dụng dịch vụ ngân hàng.

Bên cạnh những nỗ lực của cơ quan chức năng và ngành Ngân hàng, người dân cũng cần nâng cao ý thức bảo mật cho tài khoản cá nhân. Ngân hàng khuyến cáo người dân cảnh giác khi nhận tin nhắn SMS, kiểm tra thông tin nhận và cẩn trọng khi truy cập vào link chứa trong tin nhắn; tuyệt đối không cung cấp thông tin bảo mật như: Tên đăng nhập, mã OTP, số thẻ, mật khẩu tài khoản… qua các đường link, tin nhắn, cuộc gọi khi chưa được xác thực.

MAI HOÀNG

Theo https://baokhanhhoa.vn/kinh-te/202406/huong-ung-ngay-khong-tien-mat-16-6-thuc-day-thanh-toan-khong-dung-tien-mat-an-toan-bao-mat-d6810f1/