Hiện nay, nhiều nông dân trong tỉnh Khánh Hòa phát hiện đất sản xuất của mình vượt hạn điền, hết thời hạn sử dụng, bị cơ quan quản lý đất đai từ chối cấp đổi sổ, dẫn tới nhiều khó khăn trong vay vốn, chuyển nhượng…

Nhiều trường hợp bị vướng

Ông Võ Kế Nghiêm (thôn Đông, xã Sông Cầu, huyện Khánh Vĩnh) cho biết, ông lập nghiệp tại Sông Cầu từ những năm đầu sau giải phóng. Diện tích đất sản xuất mà gia đình ông khai hoang được Nhà nước cấp sổ đỏ gần 8ha. Trước đây, ông có chuyển nhượng một ít diện tích đất sản xuất cho người khác và mọi việc diễn ra bình thường. Thế nhưng mới đây, ông muốn cắt thửa chia cho các con thì lại không được giải quyết. Cơ quan quản lý đất đai huyện Khánh Vĩnh cho rằng ông đã vượt hạn mức hơn 5ha, đồng thời vượt thời hạn sử dụng đất 8 năm nên không thể chuyển nhượng hay thừa kế.

Tương tự, ông Nguyễn Diệu (xã Sông Cầu) lên vùng kinh tế mới Sông Cầu từ năm 1978. Sau thời gian đưa đất vào hợp tác xã làm ăn, rồi hợp tác xã giải thể, đất giao lại chủ cũ, ông và các con sử dụng tổng cộng 15ha. Mới đây, ông và các con đều nằm trong trường hợp bị vượt hạn điền và vượt thời gian sử dụng đất 8 năm nên không thể chuyển nhượng. Cán bộ Văn phòng Đăng ký đất đai huyện giải thích, đất ông vượt hạn mức, phần dư phải chuyển qua thuê đất. “Đất mình sản xuất đã hàng chục năm, giờ phải đi thuê lại, thật bất hợp lý”, ông Diệu nói.  

Ông Nguyễn Ngọc Hoa - Chủ tịch UBND xã Sông Cầu cho biết: Toàn xã hiện có 116 trường hợp đất sản xuất vượt hạn điền và vượt thời hạn sử dụng đất. Nguyên nhân của tình trạng này là do người dân không nắm rõ quy định của Luật Đất đai, chỉ lo làm ăn, ít chú ý đến những nội dung ghi trong sổ đỏ. Do vậy, khi có việc liên quan đến sổ đỏ thì xảy ra chuyện không thể chuyển nhượng, thừa kế hay vay vốn ngân hàng. Địa phương đang tổng hợp danh sách các trường hợp vượt hạn mức, vượt thời hạn sử dụng đất xin huyện ý kiến chỉ đạo. Trước mắt, địa phương động viên người dân tiếp tục sử dụng đất sản xuất có hiệu quả, chờ chỉ đạo của cấp trên.

Chờ hướng xử lý

Theo tìm hiểu của chúng tôi, sổ đỏ của các hộ tại xã Sông Cầu được cấp theo Nghị định 64/CP tại huyện Khánh Vĩnh khoảng những năm 1999 - 2000. Theo Luật Đất đai năm 1993, hạn mức được cấp là 2ha, thời hạn sử dụng 20 năm, phần ngoài hạn mức có thời hạn sử dụng bằng 1/2, tức 10 năm. Như vậy, những hộ có diện tích đất sản xuất trên 2ha đều vượt hạn mức. Nếu sổ cấp năm 2000 thì phần diện tích trong hạn mức sẽ hết hạn vào năm 2020, phần ngoài hạn mức hết hạn từ năm 2010. Do người dân không chú ý nội dung ghi trong sổ nên đến thời điểm này hầu hết đất ngoài hạn mức đều vượt thời hạn từ 8 - 9 năm, không thể cấp đổi được vì luật quy định điều chỉnh 6 tháng trước thời điểm hết hạn sử dụng.  

Huyện Diên Khánh cũng gặp một số trường hợp tương tự tại xã Diên Xuân và Diên Đồng. UBND huyện Diên Khánh đã có tờ trình kiến nghị UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường về vấn đề này.

Ông Lê Xuân Khoa - Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Chi nhánh Khánh Vĩnh cho biết, vừa qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản trả lời các địa phương về vấn đề này. Văn bản ghi rõ, trường hợp hộ gia đình cá nhân sử dụng đất vượt hạn mức: nếu đất đang sử dụng là đất giao hợp pháp trước ngày 15-10-1993 hoặc do khai hoang thì được tiếp tục sử dụng và phải nộp thêm thuế bổ sung cho phần đất vượt hạn mức theo quy định. Thời hạn sử dụng phần đất vượt hạn mức của hộ gia đình bằng 1/2 thời hạn giao đất theo quy định tại Khoản 1, Điều 4 Nghị định 64/CP. Sau thời hạn đó, nếu hộ có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được Nhà nước cho thuê theo hợp đồng có thời hạn; nếu Nhà nước thu lại đất thì hộ gia đình được bồi thường theo quy định. Về đất vượt hạn mức nhưng chuyển nhượng cho người khác thực hiện theo Điều 44 Nghị định 43 ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Phúc - Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, hiện nay, tình trạng này không chỉ xảy ra trong tỉnh mà trên toàn quốc và đến nay cả nước vẫn chưa có trường hợp nào yêu cầu làm hợp đồng thuê đất vì rất bất hợp lý. Chính vì thế, tỉnh vẫn chưa triển khai việc cho thuê đất đối với các trường hợp vượt hạn mức. Tuy nhiên, nếu người dân vẫn muốn đổi lại sổ thì tỉnh yêu cầu làm hợp đồng thuê đất trong khi chờ sửa đổi luật nếu có.

Theo Báo Khánh Hòa