Năm nay, sầu riêng Khánh Sơn (Khánh Hòa) được mùa được giá. Mỗi héc-ta mang về cho người dân khoảng 400 triệu đồng. Tuy vậy, việc thu hoạch sầu riêng đang bộc lộ nhiều vấn đề cần quan tâm.

Niềm vui kép

Có lẽ chưa năm nào niềm hân hoan lại tỏa khắp các nhà vườn, nương rẫy ở Khánh Sơn như năm nay khi cây sầu riêng đã mang về cho người trồng những kỷ lục mới về sản lượng và doanh thu. Chúng tôi tìm đến một số nhà vườn có diện tích sầu riêng lên đến hàng chục héc-ta ở xã Sơn Bình. Đây đều là những hộ làm ăn lớn, mạnh dạn đầu tư vào vườn sầu riêng từ tưới tiêu, phân bón đến kỹ thuật… Những hộ này đa phần đều có năng suất trên 10 tấn/ha, con số ấn tượng nhất từ trước tới nay. Không những thế, năm nay, người trồng sầu riêng còn vui hơn khi thị trường hút hàng với mức thu mua cao hơn so với mọi năm. “Hộ nào trồng ít thì vài ba sào, hộ nhiều tới hàng chục héc-ta. Năng suất cũng tùy thuộc vào mức độ đầu tư và dao động từ 4 đến 10 tấn/ha, cá biệt có hộ hơn 10 tấn/ha. Nhìn chung toàn xã đều được mùa, được giá. Với giá bán bình quân 50.000 đồng/kg, mỗi héc-ta sầu riêng mang về cho người trồng từ 200 đến 400 triệu đồng” - bà Nguyễn Thị Thanh Tâm, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Bình chia sẻ.

Theo báo cáo của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Khánh Sơn, diện tích sầu riêng toàn huyện hiện có khoảng 960ha. Gần một nửa trong số đó đang cho thu hoạch, đưa về tổng sản lượng năm 2018 vượt qua con số 2.800 tấn. Sầu riêng được trồng nhiều ở xã Sơn Bình, đây cũng là địa phương có diện tích sầu riêng có năng suất cao nhất huyện.

Cần nhà đầu tư chiến lược

“Sầu riêng Khánh Sơn cơm vàng, hạt lép” là thương hiệu và nhãn hiệu đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học - Công nghệ) chứng nhận cách đây 7 năm. Mức độ hút hàng mạnh chứng tỏ loại trái cây này đã đứng vững được trên thị trường nhờ chất lượng thơm ngon đặc trưng của nó.

Hàng năm, cứ đến vụ thu hoạch, hàng trăm thương lái đến khắp vùng đất Khánh Sơn để đặt hàng, việc mua bán diễn ra hết sức thuận lợi. Thậm chí, người bán cũng chẳng cần bỏ công sức, chi phí trong quá trình thu hoạch, mọi việc đều đã có thương lái đảm nhiệm với hình thức mua luôn trên cây. Một người trồng có gần 20ha sầu riêng ở xã Sơn Bình cho biết: “Với diện tích lớn, chúng tôi không thể quán xuyến hết việc thu hoạch, nên mọi việc giao phó hết cho người mua. Chủ vườn chỉ cần đứng ra cân trọng lượng và tính tiền. Trước vụ thu hoạch cả tháng đã có các thương lái vào trả giá mua cả vườn nên việc bán lẻ hầu như không có”.

Khi thu hoạch, các thương lái sẽ hái tất cả các quả có trên cây bất kể trái đó đã già hay còn non và sẽ tiến hành xử lý cho trái chín theo ý muốn để đưa ra thị trường. Sự phụ thuộc quá lớn vào đội ngũ thương lái đã khiến cho đầu ra của cây sầu riêng trở nên chông chênh, giảm chất lượng, thiếu tính bền vững. Tuy đã có một số ít diện tích sầu riêng trồng theo hướng VietGAP, có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng, nhưng việc này mới chỉ ở mức độ manh nha và đang tỏ ra mờ nhạt so với hình thức thu mua tận vườn.

Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo huyện Khánh Sơn cho biết, để có thể khắc phục tình trạng trên, huyện rất cần những nhà đầu tư chiến lược ở các khâu: thu hoạch, bảo quản và phân phối một cách bài bản. Những năm gần đây, huyện đã tiến hành nhiều hoạt động, trong đó chú trọng nâng cao kỹ thuật canh tác cây sầu riêng cho nông dân, đồng thời tổ chức các hoạt động nhằm kết nối người sản xuất với các đơn vị tiêu thụ nông sản.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hiếu, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, hiện nay, Hợp tác xã Cây ăn quả Sơn Bình đã bắt tay vào việc áp dụng các quy trình canh tác an toàn. Một số diện tích đang xây dựng theo quy trình VietGAP. Vụ sầu riêng vừa qua, hợp tác xã đã ký kết tiêu thụ được 150 tấn quả. Gần đây, huyện tổ chức Hội thi trái cây ngon, thu hút khoảng 200 nông dân tham gia tranh tài rất sôi nổi, bổ ích. Hội thi còn lồng nội dung hội thảo về canh tác sầu riêng an toàn để nông dân áp dụng. Năm 2019, huyện có kế hoạch tổ chức phiên chợ nông sản, mời các doanh nghiệp có uy tín và có ý định tìm hiểu đầu tư, xúc tiến ở các khâu thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ nông sản tham gia nhằm tạo sự kết nối mạnh mẽ giữa sản xuất và tiêu thụ. Qua đó nâng cao chất lượng quả sầu riêng Khánh Sơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Theo Báo Khánh Hòa