Huyện Khánh Sơn là địa bàn miền núi với tổng dân số hiện nay khoảng 25.000 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm khoảng 75%, dân cư phân bố không đồng đều, trình độ dân trí từng vùng khác nhau, kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp; phong tục tập quán, tâm lý, nhận thức về hôn nhân gia đình, sức khỏe sinh sản – kế hoạch hóa gia đình còn hạn chế.
Trước năm 2014, thực trạng sinh con thứ ba, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn huyện có chiều hướng gia tăng ở 8/8 xã, thị trấn. Đặc biệt từ năm 2011 đến tháng 9/2014 trên địa bàn huyện có 03 cặp kết hôn cận huyết thống và 114 cặp vợ chồng vi phạm độ tuổi kết hôn. Thực trạng đó đã tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tạo ra trở ngại, áp lực về nhiều vấn đề an sinh xã hội như: sự gia tăng dân số, y tế, giáo dục, việc làm, tài nguyên, môi trường…

Ảnh minh họa. Nguồn Internet
Trước thực trạng đó, Ban Thường vụ Huyện uỷ Khánh Sơn đã ban hành Chỉ thị số 18-CT/HU, ngày 27/11/2014 về việc “tăng cường các giải pháp giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn huyện Khánh Sơn”. Qua 05 năm triển khai thực hiện đã góp phần tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của các cấp uỷ đảng, chính quyền, của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số về ý nghĩa, tầm quan trọng và trách nhiệm trong công tác giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đối với sự phát triển toàn diện của xã hội. Các Mô hình giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được duy trì hoạt động hiệu quả, công tác chăm sóc sức khoẻ sinh sản, kế hoạch hóa gia đình ngày càng được mở rộng, chất lượng dịch vụ được cải thiện. Số lượng các trường hợp tảo hôn giảm qua các năm.
Theo báo cáo của UBND huyện Khánh Sơn, năm 2014 có 23 cặp/36 trường hợp tảo hôn; Năm 2015 có 17 cặp/ 22 trường hợp tảo hôn; Năm 2017 có 10 cặp/10 trường hợp tảo hôn; Năm 2018 có 19 cặp/20 trường hợp tảo hôn. Từ năm 2014 đến năm 2018 đã phát hiện ngăn chặn 93 trường hợp có nguy cơ tảo hôn. Từ năm 2015 đến năm 2018 trên địa bàn huyện không có trường hợp hôn nhân cận huyết thống mới. UBND huyện đã chủ động phối hợp với Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Khánh Hòa cùng các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức được 09 hội thảo, toạ đàm, hội thi; 34 lớp tập huấn, nói chuyện chuyên đề về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống và chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên cho tổng số 1.350 lượt người tham dự; phối hợp với Đài Phát thanh và truyền hình Khánh Hoà xây dựng 25 phóng sự, chuyên mục truyền hình; tuyên truyền được 65 lượt trên hệ thống đài truyền thanh huyện và cơ sở bằng cả tiếng Việt và tiếng Raglay; cấp phát 6.000 tờ rơi…và nhiều ấn phẩm tài liệu tuyên truyền khác.
Để đạt được những kết quả trên, Huyện uỷ Khánh Sơn đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp về giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, huy động sức mạnh, sự tham gia của cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở. Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân. Xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác dân số tâm huyết, nhiệt tình, năng động, sáng tạo. Thường xuyên kiểm tra, giám sát, đánh giá việc triển khai thực hiện nhằm phát hiện những tồn tại, hạn chế để có biện pháp khắc phục kịp thời. Xử lý nghiêm các vi phạm về chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình, nhất là đối với vi phạm của cán bộ, đảng viên.
Trong thời gian tới, Huyện uỷ Khánh Sơn tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp giảm thiểu tảo hôn và hôn nhận cận huyết thống, coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên trong chương trình hoạt động của mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương.
Nguyễn Thị Huyền - HU Khánh Sơn