Với mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác dân số, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Thời gian qua, huyện Khánh Vĩnh đã triển khai nhiều giải pháp nhằm triển khai có hiệu quả các mục tiêu Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới và đạt được nhiều kết quả tích cực. Qua đó, từng bước cải thiện và nâng cao cuộc sống của người dân, nhất là vùng có điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

          Sau khi Nghị quyết 21-NQ/TW được ban hành, trên cơ sở Chương trình hành động của Tỉnh ủy, Huyện ủy Khánh Vĩnh đã ban hành Chương trình hành động số 23-CTr/HU để chỉ đạo triển khai thực hiện cho sát với điều kiện đặc thù ở địa phương; trong đó, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai có hiệu quả công tác dân số trong giai đoạn hiện nay và đưa vào mục tiêu, chỉ tiêu trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương theo giai đoạn và hàng năm. UBND huyện cũng đã ban hành nhiều văn bản để cụ thể hóa các nội dung Chương trình hành động của Huyện ủy thành kế hoạch thực hiện hàng năm và theo giai đoạn; đồng thời giao ngành y tế huyện có tăng cường các giải pháp nhằm đạt được các mục tiêu Nghị quyết 21 đề ra như: “Duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững”.

          Để đạt được các mục tiêu nghị quyết, chương trình, kế hoạch của Huyện ủy, UBND huyện đề ra, công tác thông tin, truyền thông đã được ngành y tế phối hợp với các địa phương, các cơ quan, đơn vị liên quan, các tổ chức hội, đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn huyện và ngành y tế đẩy mạnh thực hiện thông qua nhiều hình thức như qua hệ thống đài truyền thanh; tuyên truyền lưu động; cấp phát tờ rơi, tờ gấp; phối hợp với các hội, đoàn thể ở xã, thôn, đội ngũ già làng, người có uy tín, đội ngũ cộng tác viên dân số đến từng hộ gia đình để tuyên truyền, vận động. Nội dung truyền thông cũng rất phong phú, đa dạng, không chỉ bó hẹp trong phạm vi kế hoạch hóa gia đình mà đã mở rộng sang nhiều nội dung mới như về mất cân bằng giới tính khi sinh; già hóa dân số; lồng ghép yếu tố dân số vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội… từ đó, tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân về thực hiện chính sách dân số và phát triển. Bình quân mỗi năm ngành y tế huyện phối hợp thực hiện gần 140 tin bài tuyên truyền về dân số phát trên hệ thống đài truyền thanh huyện và xã; tổ chức hơn 140 buổi sinh hoạt nhóm với hơn 2.400 đối tượng tham gia; tư vấn cho hơn 1.000 đối tượng thông qua việc cấp phát các phương tiện tránh thai phi lâm sàng. Ngoài ra, còn sử dụng các nền tảng mạng xã hội như facebook và zalo để tuyên truyền về hoạt động dân số nhằm chuyển tải thông tin một cách sinh động, lan tỏa nhanh và góp phần nâng cao hiệu quả truyền thông về dân số - kế hoạch hóa gia đình. Công tác khám sàng lọc và tư vấn chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân cho nam, nữ thanh niên trong độ tuổi kết hôn cũng được quan tâm thực hiện; góp phần phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh ở trẻ nhỏ và giảm thiểu số trẻ vị thành niên mang thai cũng như tình trạng tảo hôn, nhất là ở địa bàn có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.

          Bên cạnh đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, tư vấn, mạng lưới y tế từ huyện đến cơ sở đã chú trọng mở rộng, ứng dụng các kỹ thuật, nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe, sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân dân. Nhờ đó, hiệu quả và chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân nói chung và chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình ở các địa phương đã có những bước chuyển biến đáng kể.

          Thông qua triển khai đồng bộ các giải pháp nêu trên, công tác dân số trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh đã thu được một số kết quả nhất định. Trước hết, về mục tiêu duy trì mức sinh thay thế đã cơ bản đạt được tuy còn chưa ổn định. Cụ thể, năm 2017 là 2,05 con/phụ nữ; năm 2021 là 1,98 con/phụ nữ. Về thực hiện giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh: hiện nay tại địa phương, việc sinh đẻ của người dân hoàn toàn tuân theo tự nhiên không có lựa chọn giới tính thai nhi. Năm 2021, tổng số trẻ sinh: 760 trẻ, trong đó, nữ: 338 trẻ, nam: 422 trẻ; tỷ số trẻ sơ sinh là 124/100 bé trai/bé gái. Về hoạt động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, bình quân hàng năm, có hơn 60% người cao tuổi trên địa bàn huyện được tiếp cận với các dịch vụ tư vấn, chăm sóc sức khỏe thông qua các hoạt động của ngành y tế và các tổ chức hội, đoàn thể các cấp ở địa phương. Về hoạt động nâng cao chất lượng dân số, bình quân thực hiện mỗi năm hơn 150 ca sàng lọc trước sinh (chưa tính các ca ngoài hỗ trợ) và hơn 75 ca sàng lọc sau sinh, trong đó riêng năm 2022, số ca sàng lọc sau sinh được hỗ trợ lên đến 208 ca.

          Tuy nhiên, bên cạnh một số kết quả đạt được, công tác dân số trên địa bàn huyện vẫn còn tồn tại một số hạn chế như vẫn có sự chênh lệch giữa các địa phương có mức sinh cao và các địa phương có mức sinh thấp; các biện pháp tránh thai vẫn tập trung chủ yếu vào các biện pháp phi lâm sàng nên hiệu quả chưa cao; các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình có chất lượng còn ít; kinh phí dành cho công tác dân số còn thấp, đã tác động rất lớn đến kết quả, chất lượng triển khai thực hiện…

  Thời gian tới, để phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những mặt còn hạn chế, huyện Khánh Vĩnh sẽ tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp như tăng cường công tác tuyên truyền phù hợp, trong đó chú trọng phát huy vai trò của chức sắc tôn giáo, già làng, người có uy tín, quần chúng cốt cán nhằm nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi trong việc thực hiện chính sách dân số. Củng cố, hoàn thiện mạng lưới cung cấp dịch vụ dân số và sức khỏe sinh sản. Thực hiện có hiệu quả hơn nữa các chương trình như: tư vấn tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh, sàng lọc và chẩn đoán sơ sinh… Tăng cường sự phối hợp và phát huy vai trò tham gia giữa các cơ quan, ban ngành, đoàn thể trong huyện, đặc biệt những cơ quan, ban ngành có liên quan trực tiếp đến công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình. Quan tâm dành nguồn lực để triển khai có hiệu quả công tác dân số trong giai đoạn hiện nay…

Nguyễn Hoàng My - BTG Huyện ủy Khánh Vĩnh