Các khoản vay theo Nghị định 67: Nợ xấu tăng cao

Nợ xấu các khoản vay đóng tàu theo Nghị định 67 ngày càng tăng, ảnh hưởng xấu đến chất lượng tín dụng của các ngân hàng cho vay.

Khó thu hồi nợ

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Khánh Hòa, từ tháng 5-2015, các chi nhánh NH bắt đầu giải ngân các khoản vay đóng tàu theo Nghị định 67. Từ đó đến đầu năm 2018, các chủ tàu vay vốn trả nợ theo đúng hợp đồng tín dụng đã ký kết với NH. Nhưng từ tháng 4-2018, bắt đầu phát sinh nợ xấu và có xu hướng ngày càng tăng, tập trung ở 2 chi nhánh NH là Agribank Khánh Hòa và BIDV Khánh Hòa. Đến cuối tháng 5-2018, các khoản vay chuyển nợ xấu 23 tỷ đồng (3 tàu), cơ cấu lại nợ 7,6 tỷ đồng (1 tàu). Đến ngày 30-6-2019, nợ xấu đã tăng lên 103,16 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 39,06% (12 tàu), cơ cấu nợ 47,66 tỷ đồng (5 tàu). Trong đó, BIDV Khánh Hòa nợ xấu gần 46 tỷ đồng, tỷ lệ 65,97% (6 tàu); Agribank Khánh Hòa nợ xấu gần 57,2 tỷ đồng, tỷ lệ 29,96% (6 tàu). Ông Nguyễn Xuân Huy - Giám đốc Agribank Khánh Hòa cho biết, nguyên nhân cơ bản là nguồn lợi thủy sản giảm sút, giá xăng dầu tăng nên hiệu quả khai thác thủy sản không cao, có trường hợp còn thua lỗ nên chủ tàu gặp khó khăn trong việc trả nợ. NH đã thực hiện cơ cấu lại một số khoản nợ cho khách hàng theo Nghị định 17 (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 67 về một số chính sách phát triển thủy sản). Đồng thời, cố gắng thuyết phục, động viên chủ tàu trả hết nợ xấu để thực hiện cơ cấu lại nợ, giãn thời gian trả nợ.

Ngoài các nguyên nhân khách quan như trên, nguyên nhân chủ quan là do tàu đóng mới không đảm bảo chất lượng, thường xuyên phải nằm bờ để sửa chữa; nhiều ngư dân không đủ năng lực khai thác, hoặc khai thác không hiệu quả. Ngoài ra, một số chủ tàu nhận thức không đầy đủ, cho rằng đây là chính sách hỗ trợ vốn của Nhà nước nên khai thác hiệu quả nhưng không trả nợ, thậm chí còn lôi kéo những chủ tàu khác không trả nợ theo. Ông Nguyễn Hoài Chiểu - Giám đốc NHNN Chi nhánh Khánh Hòa cho biết: “Có những khoản nợ vay thương mại, chủ tàu trả nợ tốt, thậm chí trả nợ trước hạn, nhưng khoản nợ vay ưu đãi đóng tàu 67 lại không trả”.

Tháo gỡ khó khăn

Trước thực trạng nợ xấu các khoản vay theo Nghị định 67 ngày càng tăng, các NH đã tăng cường tuyên truyền các chính sách theo Nghị định 67 cho các chủ tàu; phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức đối thoại với chủ tàu nhằm bàn hướng xử lý các khoản nợ vay, trường hợp chủ tàu bị rủi ro do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng, NH cơ cấu lại thời hạn trả nợ; thực hiện cơ chế chuyển đổi chủ tàu theo quy định tại Nghị định 17. Sau khi NH đã thực hiện các giải pháp hỗ trợ nhưng chủ tàu không trả nợ, các NH đã khởi kiện 5 chủ tàu, tóa án đã thụ lý hồ sơ; thời gian tới sẽ tiếp tục khởi kiện 5 chủ tàu phát sinh nợ xấu.

Không chỉ khó thu hồi nợ vay, các NH còn lo ngại một số trường hợp vẫn cho tàu ra khơi nhưng chủ tàu không mua bảo hiểm thân tàu, trang thiết bị, ngư lưới cụ. Ông Nguyễn Hoài Chiểu cho biết, theo Nghị định 67, ngân sách nhà nước hỗ trợ tiền mua bảo hiểm thân tàu tới 90%, hiện nay giảm xuống chỉ còn 50% nên một số chủ tàu không mua bảo hiểm, tiềm ẩn rủi ro cho tài sản đảm bảo của NH (95% vốn vay NH).

Theo ông Lê Tấn Bản - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sở sẽ đồng hành với các NH trong việc thực hiện thu hồi khoản vay 31 con tàu theo Nghị định 67. Đối với vấn đề bảo hiểm, ngoài vận động chủ tàu tiếp tục mua bảo hiểm, sở đã tham mưu UBND tỉnh kiến nghị Trung ương nên cho các tàu tiếp tục được hưởng chính sách bảo hiểm theo Nghị định 67 nhưng chưa có phản hồi. Vì vậy, sở đề xuất tỉnh xem xét hỗ trợ; dự kiến kinh phí hỗ trợ mỗi năm khoảng hơn 1 tỷ đồng.

Nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho ngành NH, tại buổi làm việc định kỳ với các NH, ông Lê Thanh Quang - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu UBND tỉnh chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các đơn vị liên quan tích cực phối hợp các NH thương mại trong việc cung cấp thông tin về nhật ký hành trình, sản lượng thủy sản khai thác nhập bến để đánh giá chính xác năng lực tài chính của từng chủ tàu; qua đó, có giải pháp cụ thể, hiệu quả để yêu cầu các chủ tàu phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả nợ cho NH theo đúng hợp đồng tín dụng đã ký kết. Trong đó, cần quan tâm tạo điều kiện cho những chủ tàu thật sự khó khăn để họ tiếp tục khai thác và trả nợ; đồng thời, kiên quyết xử lý theo quy định của pháp luật đối với những chủ tàu có năng lực nhưng cố tình chây ì không trả nợ. Liên quan đến việc mua bảo hiểm thân tàu, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu để đề xuất, tham mưu UBND tỉnh xem xét có thể hỗ trợ một phần kinh phí từng năm cho chủ tàu để mua bảo hiểm thân tàu theo quy định nhằm đảm bảo an toàn cho tài sản thế chấp khi hoạt động khai thác thủy sản xa bờ; lưu ý, việc đề xuất hỗ trợ phải trên khả năng ngân sách thực tế của tỉnh, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

Trên địa bàn tỉnh, các NH thương mại đã ký hợp đồng tín dụng cho vay 31 tàu, gồm 28 tàu đóng mới và 3 tàu nâng cấp; số tiền cam kết cho vay 292,56 tỷ đồng. Trong đó, Agribank Khánh Hòa cho 20 chủ tàu vay số tiền hơn 210,4 tỷ đồng; BIDV Khánh Hòa cho 10 chủ tàu vay số tiền gần 77,2 tỷ đồng; Vietcombank Nha Trang cho 1 chủ tàu vay gần 5 tỷ đồng. Đến ngày 30-6, các NH đã giải ngân 288,3 tỷ đồng; thu nợ gốc 24 tỷ đồng, dư nợ 264,24 tỷ đồng.

Theo Báo Khánh Hòa