Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, với bản lĩnh, ý chí, nghị lực, lòng nhân ái, nhân hậu, đức hy sinh và sự nỗ lực phấn đấu vươn lên, phụ nữ Việt Nam đã vượt qua mọi nghịch cảnh, định kiến, khó khăn, có những đóng góp to lớn, góp phần dệt thêu giang sơn gấm vóc Việt Nam thêm rạng rỡ.
Lật xem những trang sử từ xa xưa của đất nước, như còn nghe văng vẳng tiếng voi gầm ngựa hí của một thời trận mạc. Hình ảnh Bà Triệu, Hai Bà Trưng dũng mãnh oai phong trên bành voi xung trận đã trở thành biểu tượng cho lòng yêu nước và tinh thần bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ngợi ca: “Phụ nữ ta chẳng tầm thường; đánh Đông, dẹp Bắc làm gương để đời”. Người cũng dành tặng phụ nữ Việt Nam tám chữ vàng “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”.
Trong tiến trình cách mạng Việt Nam, qua hai cuộc trường chinh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, biết bao bà mẹ đã không chỉ một lần gạt nước mắt tiễn chồng con ra trận. Có những bà mẹ đã đào hầm để nuôi giấu cán bộ cách mạng từ lúc tóc còn xanh cho đến khi đầu bạc. Có những bà mẹ thức thâu đêm vá áo cho chiến sĩ. Có những người chị ngã xuống khi tuổi đời mới 18, đôi mươi như Mười cô gái ở Ngã ba Đồng Lộc...; máu của các chị đã đổ để cho đất nước nở hoa độc lập, kết trái tự do. Cái đẹp của người phụ nữ Việt Nam đã đi vào thơ ca nhạc họa. Cái đẹp ấy kết tinh trong những cái tên đầy màu sắc huyền thoại như Võ Thị Sáu, Nguyễn Thị Minh Khai, Mạc Thị Bưởi, Nguyễn Thị Hồng Gấm, chị Út tịch, mẹ Suốt...
Trong các văn kiện thành lập Đảng năm 1930, Bác Hồ đã nêu “thực hiện nam nữ bình quyền”, đây là một trong 4 điểm Chánh cương đề ra trên phương diện xã hội. Điều đó chứng tỏ, ngay từ khi thành lập Đảng, vấn đề giải phóng phụ nữ được Bác Hồ và Đảng ta hết sức coi trọng trong xây dựng đường lối cách mạng, giải phóng dân tộc. Phải đem toàn bộ sức mạnh dân tộc để tranh đấu, “đem sức ta mà giải phóng cho ta” thì sự nghiệp giải phóng phụ nữ cũng là đem sức mạnh của đoàn kết dân tộc, của khối đoàn kết phụ nữ mà giải phóng phụ nữ, thực hiện bình đẳng nam nữ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Nói đến phụ nữ là nói đến phần nửa xã hội. Nếu không giải phóng phụ nữ thì không giải phóng một nửa loài người, nếu không giải phóng phụ nữ thì việc xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ một nửa… Nước độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc, tự do thì độc lập dân tộc chẳng có nghĩa lý gì. Đây không chỉ là hoài bão, lý tưởng của Đảng và Bác Hồ mà nó là con đường hết sức đúng đắn để đưa dân tộc ta đi tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Trong đó, giải phóng phụ nữ là một mục tiêu cụ thể cần thực hiện “chúng ta làm cách mạng để giành lấy tự do, độc lập, dân chủ, bình đẳng trai gái đều ngang quyền nhau”.
Nhận rõ vai trò, tiềm năng của phụ nữ, Đảng ta không chỉ nhấn mạnh: “Nam nữ bình quyền”, “Đàn bà cũng được tự do, bất phân nam nữ đều cho bình quyền”, “…Nam nữ bình quyền” đã trở thành một nội dung quan trọng của Chánh cương văn tắt của Đảng (1930). Tư tưởng của Người về giải phóng phụ nữ, thực hiện quyền bình đẳng giữa nam và nữ, cổ vũ người phụ nữ tham gia và góp sức mình vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tiếp tục được khẳng định trong các văn bản pháp luật của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa: “Tất cả những người công dân Việt Nam 18 tuổi trở lên, không phân biệt nam nữ đều có quyền bầu cử và ứng cử” và “Đàn bà ngang quyền với đàn ông về mọi phương diện” (Điều 9, Hiến pháp năm 1946); “Phụ nữ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa có quyền bình đẳng với nam giới về các mặt sinh hoạt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và gia đình. Cùng việc làm như nhau, phụ nữ được hưởng lương ngang với nam giới. Nhà nước bảo đảm cho phụ nữ công nhân và phụ nữ viên chức được nghỉ trước và sau khi đẻ mà vẫn hưởng nguyên lương. Nhà nước bảo hộ quyền lợi của người mẹ và của trẻ em, bảo đảm phát triển các nhà đỡ đẻ, nhà giữ trẻ và vườn trẻ. Nhà nước bảo hộ hôn nhân và gia đình” (Điều 24, Hiến pháp năm 1959)...
Trong những năm qua, phong trào phụ nữ và bình đẳng giới của nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn. Chiếm hơn 50% dân số và gần 48% lực lượng lao động xã hội, phụ nữ Việt Nam có mặt, chủ động tham gia trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, ở mọi vùng miền của Tổ quốc. Các tầng lớp phụ nữ đã phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo trong học tập, lao động và công tác; phụ nữ Việt Nam tỏ ra không thua kém nam giới, vươn lên khẳng định vị trí người làm chủ xã hội, thiên nhiên và gia đình, bản thân; đạt nhiều thành tích xuất sắc trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại…; là nhân tố đặc biệt quan trọng, xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và ngày càng nhiều người phụ nữ tiêu biểu cho phẩm chất, năng lực, đạo đức con người mới; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; nâng cao vai trò, vị thế và uy tín của nước ta trên trường quốc tế.
Tỷ lệ nữ tham gia công tác lãnh đạo, quản lý ngày càng tăng. Tỷ lệ nữ cấp ủy viên các cấp tăng so với nhiệm kỳ trước. Tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội đạt trên 30%, cao hơn mức trung bình của thế giới và khu vực, đứng đầu trong Hội đồng Liên minh nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á. Tỷ lệ cán bộ nữ, cơ quan ngang bộ có lãnh đạo chủ chốt là nữ đạt 50%. Nguồn nhân lực nữ nghiên cứu khoa học tăng lên đáng kể. Tỷ lệ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ đạt 26,5%, xếp thứ 9/58 quốc gia, nền kinh tế được nghiên cứu; nhiều doanh nhân nữ có uy tín, xếp hạng cao trong khu vực và thế giới. Trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, nhiều phụ nữ đã đoạt giải khu vực và quốc tế. Các nữ đại sứ, nữ cán bộ ngoại giao, nữ công an, nữ quân nhân tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc đã trở thành các “sứ giả” của hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển của nước ta trong hoạt động đối ngoại.
Tuy nhiên, trước yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, công tác hội và phong trào phụ nữ còn một số hạn chế, khó khăn. Đó là, phong trào phụ nữ chưa đồng đều trên mọi lĩnh vực, vùng miền, đối tượng, chưa khơi dậy và phát huy đầy đủ tiềm năng, sức sáng tạo của một bộ phận phụ nữ. Nội dung, phương thức hoạt động của hội chưa được đổi mới mạnh mẽ, hiệu quả thực hiện một số phong trào của hội chưa cao. Đời sống vật chất, tinh thần của một bộ phận phụ nữ còn khó khăn, nhất là sau ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh; tỷ lệ phụ nữ nông thôn được đào tạo nghề còn thấp. Phụ nữ gặp nhiều khó khăn thách thức khi thực hiện vai trò người mẹ - người thầy đầu tiên của con người trong điều kiện con người và xã hội Việt Nam có nhiều thay đổi. Môi trường sống an toàn cho phụ nữ và trẻ em có mặt chưa bảo đảm; tình trạng mất an toàn vệ sinh thực phẩm, bạo lực gia đình, buôn bán phụ nữ, xâm hại trẻ em đáng báo động. Một bộ phận phụ nữ chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động; phụ nữ thiếu hiểu biết pháp luật, sa vào tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm..., rời xa trách nhiệm với gia đình và xã hội vẫn đang là những vấn đề nhức nhối, là những cản trở lớn đối với sự tiến bộ và phát triển của phụ nữ.
Để khẳng định, nâng cao vai trò nòng cốt trong công tác phụ nữ, trở thành tổ chức hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới, thời gian tới, các cấp ủy đảng, chính quyền, các bộ, ban, ngành và Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cần phối hợp, tạo điều kiện để phụ nữ có cơ hội cống hiến nhiều hơn cho công cuộc xây dựng và kiến thiết đất nước hùng cường, thịnh vượng. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cần quán triệt sâu sắc, cụ thể hóa những quan điểm, chủ trương của Đảng, nhất là Văn kiện Đại hội XIII của Đảng; có những giải pháp cụ thể, mạnh mẽ, khả thi để đưa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước vào cuộc sống. Các cấp hội cần tiếp tục kiện toàn tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động để trở thành tổ chức hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả vì sự phát triển toàn diện của phụ nữ. Vận động phụ nữ rèn luyện phẩm chất đạo đức “Tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang”, gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Phát huy vai trò của tổ chức hội và các tầng lớp phụ nữ trong xây dựng, vun đắp giá trị gia đình Việt Nam với những giá trị cốt lõi: No ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh.
Phụ nữ Việt Nam tiếp tục khẳng định mình, bằng vẻ đẹp và cái đẹp của chính tâm hồn mình, đem trí tuệ, tài năng, nhiệt huyết của mình ngày càng tô thắm thêm truyền thống tốt đẹp “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”. Tiếp tục khẳng định lời dạy của Bác Hồ: “Non sông gấm vóc Việt Nam, do phụ nữ ta, trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ”… “Nhân dân ta anh hùng là nhờ có các bà mẹ Việt Nam anh hùng”... “Dân tộc ta và Đảng ta đời đời biết ơn các bà mẹ Việt Nam đã sinh ra và cống hiến những người ưu tú, đã và đang chiến đấu anh dũng tuyệt vời bảo vệ non sông gấm vóc do tổ tiên ta để lại”.
Nguyễn Thanh Hoàng
