Trong thời gian qua, công tác giảm nghèo luôn được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân sự vào cuộc của các sở, ban, ngành và chính quyền địa phương các cấp; các chế độ và chính sách giảm nghèo đã đến được với các đối tượng; đã làm cho đời sống vật chất và tinh thần của các đối tượng yếu thế, người nghèo, người cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh từng bước được cải thiện.

Những chuyển biến tích cực

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020 theo Quyết định 1722/QĐ-TTg ngày 02/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Quyết định số 3646/QĐ-UBND ngày 28/11/2016 về Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Mục tiêu giảm nghèo của tỉnh đã được lồng ghép nhiều nguồn vốn của Trung ương và địa phương, phối hợp với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội như: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành nhiều chính sách đặc thù để thực hiện công tác giảm nghèo, qua đó đã giải quyết được các vấn đề thực tiễn, hỗ trợ cho một số nhóm đối tượng đặc thù, góp phần quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo, với một số kết quả tiêu biểu trên các lĩnh vực:

Về lĩnh vực giáo dục, đã thực hiện chính sách hỗ trợ học bổng, chi phí học tập cho học sinh, sinh viên; hỗ trợ học sinh ở xã, thôn đặc biệt khó khăn; với hơn 54.600 lượt học sinh, sinh viên thụ hưởng, tổng kinh phí gần 370 tỷ đồng.

Về lĩnh vực y tế, hỗ trợ 100% mức đóng mua thẻ BHYT cho người thuộc hộ nghèo, cận nghèo; dân tộc thiểu số vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn với kinh phí trên 457 tỷ đồng; khám, chữa bệnh, hỗ trợ tiền ăn cho trên 130.000 bệnh nhân thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo với kinh phí miễn giảm trên 72 tỷ đồng.

Về tín dụng ưu đãi, Ngân hàng Chính sách xã hội đã cho vay vốn sản xuất, chi phí học tập, cải thiện vệ sinh môi trường... với tổng kinh phí hơn 2.843 tỷ đồng. Về hỗ trợ phát triển sản xuất, nhân rộng mô hình giảm nghèo, đã thực hiện hỗ trợ gần 2.300 hộ nghèo, với tổng kinh phí trên 30 tỷ đồng để chuyển đổi các mô hình phát triển sản xuất.

Về hỗ trợ lao động - việc làm, thực hiện Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” đã tổ chức 112 lớp đào tạo nghề cho 2.963 lao động nông thôn; góp phần trang bị kiến thức nghề nghiệp, tạo sự chuyển biến trong nhận thức về nghề và chuyển đổi nghề của lao động nông thôn.

Về hỗ trợ nhà ở, đã triển khai hỗ trợ xây dựng mới và sửa chữa trên 4.200 căn nhà cho hộ nghèo và cận nghèo; trong đó có 2.768 hộ nghèo và 876 hộ cận nghèo có nhà ở bị thiệt hại sau bão số 12 năm 2017; với kinh phí hơn 38 tỷ đồng. Phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các nguồn vận động đã xây mới và sửa chữa 381 căn nhà cho người nghèo, với tổng kinh phí gần 13 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, tỉnh đã chỉ đạo triển khai chính sách trợ giúp pháp lý, chính sách hỗ trợ tiền điện hàng tháng, hỗ trợ đầu thu truyền hình số mặt đất cho hộ nghèo và hộ cận nghèo góp phần giảm bớt khó khăn cho người dân. Nhờ triển khai đồng bộ và hiệu quả các chính sách hỗ trợ giảm nghèo, trong giai đoạn 2016 - 2019, toàn tỉnh đã giảm được 17.249 hộ nghèo. Tỷ lệ hộ nghèo giảm theo các năm (đầu năm 2016 có 27.392 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 9,68%; đến cuối năm 2019, chỉ còn 10.143 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 3,06%; cuối năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo còn 2,18%). Mức giảm tỷ lệ hộ nghèo giai đoạn 2016 - 2020 ước đạt 7,5%; bình quân 1,5%/năm. Riêng đối với 02 huyện nghèo Khánh Sơn và Khánh Vĩnh, đạt mức giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 6,94%/năm.

Nhiều gia đình ở huyện miền núi Khánh Sơn chuyển đổi cơ cấu cây trồng sầu riêng cho thu nhập cao, thoát nghèo.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác giảm nghèo vẫn còn gặp một số hạn chế như sau: Nhận thức một số cấp chính quyền cơ sở và cộng đồng về giảm nghèo theo phương pháp tiếp cận đa chiều còn chưa rõ, dẫn đến khó khăn trong triển khai thực hiện. Đặc biệt, một số hộ nghèo còn chưa tích cực phấn đấu vươn lên thoát nghèo để tiếp tục thụ hưởng chính sách; vùng đồng bào dân tộc thiểu số ảnh hưởng phong tục tập quán lạc hậu nên còn trông chờ, ỷ lại sự giúp đỡ, hỗ trợ của Nhà nước; một số hộ nghèo khu vực miền núi còn thiếu đất để canh tác; tiến độ phân bổ vốn đầu tư thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo cho 02 huyện miền núi còn chậm. Do đó, kết quả công tác giảm nghèo đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chưa cao so với với tiềm lực kinh tế - xã hội của địa phương; nhân lực làm công tác giảm nghèo còn thiếu, cán bộ cấp huyện, cấp xã kiêm nhiệm, thiếu ổn định đã ảnh hưởng đến kết quả công tác giảm nghèo ở cơ sở.

Các giải pháp giảm nghèo bền vững đến năm 2025

Để đảm bảo phấn đấu đạt được chỉ tiêu theo Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII nhiệm kỳ 2020-2025, đến năm 2025 số hộ nghèo giảm 1/2 so với năm đầu nhiệm kỳ (theo chuẩn nghèo giai đoạn 2021 – 2025); huyện Khánh Sơn, huyện Khánh Vĩnh phấn đấu mức giảm tỷ lệ hộ nghèo 4 - 5%/năm, trong thời gian tới Khánh Hòa cần thực hiện tốt các giải pháp trọng tâm sau:

Một là, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị- xã hội, nhân dân trong tỉnh. Xác định công tác giảm nghèo là một trong những mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội quan trọng hàng đầu. Huy động sức mạnh đại đoàn kết toàn dân và cả hệ thống chính trị thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm nghèo.

Hai là, tăng cường vốn đầu tư cho Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; kết hợp chặt chẽ chính sách giảm nghèo với phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng, an ninh. Đa dạng hóa nguồn vốn huy động, bảo đảm huy động đầy đủ, kịp thời theo đúng cơ cấu được quy định; tăng cường vốn từ ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; vốn đối ứng, tham gia đóng góp của người dân, đối tượng thụ hưởng.

Ba là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến các chính sách của Nhà nước về công tác giảm nghèo; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhân dân và các hộ nghèo về công tác giảm nghèo bền vững góp phần thay đổi nhận thức, khơi dậy ý chí chủ động, tiếp nhận và sử dụng có hiệu quả chính sách và nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước, của cộng đồng để thoát nghèo.

Bốn là, gắn công tác đào tạo nghề với giải quyết việc làm, đẩy mạnh hoạt động giới thiệu việc làm, tạo điều kiện cho người nghèo sau đào tạo tìm được việc làm phù hợp. Đẩy mạnh công tác khuyến nông - lâm - ngư nghiệp, hướng dẫn và nhân rộng mô hình phát triển sản xuất cho hộ nghèo, giúp họ thoát nghèo được bền vững.

Năm là, tiếp tục thực hiện tốt chính sách về tín dụng ưu đãi, nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng chính sách xã hội, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu vay vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách.

Sáu là, triển khai đồng bộ, hiệu quả các chính sách, pháp luật về giảm nghèo đối với các đối tượng yếu thế, hộ nghèo, hộ cận nghèo, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số và khu vực miền núi theo phương pháp tiếp cận đa chiều./.

CTV Hải Vân, BTG Tỉnh ủy