Ngay từ đầu, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định: Công tác tư tưởng là hoạt động lãnh đạo quan trọng hàng đầu của Đảng ta, góp phần to lớn trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến nhân dân. Trong bất cứ giai đoạn cách mạng nào, công tác tư tưởng, công tác tuyên giáo luôn giữ vị trí quan trọng hàng đầu, phục vụ công tác lãnh đạo của Đảng.

Công tác tuyên giáo là một bộ phận cấu thành hết sức quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Ðảng Cộng sản Việt Nam. Trong 92 năm qua, lực lượng làm công tác tuyên giáo đã cùng toàn Ðảng, toàn quân và toàn dân, không ngại gian khổ, hy sinh, bám dân, bám phong trào, gan góc chiến đấu, đưa đường lối của Ðảng đến với quần chúng, thắp lên trong họ niềm tin mãnh liệt vào lý tưởng, vào thắng lợi của Ðảng, của dân tộc. Biết bao chiến sĩ tuyên truyền, cổ động đã ngã xuống trên các chặng đường cách mạng, nhiều cán bộ tuyên truyền, cổ động của Ðảng đã cùng đồng chí, đồng bào biến cái chết thành sự sống bất diệt; biến nhà tù đế quốc, thực dân bạo tàn thành trường học chủ nghĩa cộng sản; biến nhà máy, hầm mỏ, ruộng đồng, làng bản thành nơi rèn luyện ý chí chiến đấu kiên cường, nơi gắn bó máu thịt, sống còn giữa Ðảng với nhân dân.

Từ năm 1930 đến nay, lịch sử dân tộc đã khắc ghi đóng góp quan trọng của lực lượng tuyên giáo trên các chiến trường, qua các phong trào từ Gió Ðại Phong, Sóng Duyên Hải, Cờ ba nhất, Ba sẵn sàng, Ba đảm đang, Năm xung phong... đến Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người... Qua hoạt động cụ thể của mình, lực lượng tuyên giáo đã góp phần cùng toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân đi tới ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, thực hiện ý nguyện thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, thịnh vượng, hùng cường.

92 năm qua, với các hoạt động tâm huyết và đầy trách nhiệm của các “binh chủng” thực hiện công tác tư tưởng từ giáo dục lý luận chính trị đến tuyên truyền cổ động, từ báo chí xuất bản đến văn hóa, văn nghệ, khoa giáo, lịch sử đã góp phần quan trọng xây dựng thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cách mạng, xây dựng củng cố niềm tin vào sự nghiệp cách mạng, vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, cổ vũ động viên quần chúng tự giác hành động cách mạng, đẩy mạnh thi đua yêu nước và đã đạt được những thành tựu rất to lớn và có ý nghĩa lịch sử trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, chính trị, an ninh - quốc phòng, đối ngoại…; đưa nước ta bước lên vị thế mới chuyển sang thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Từ đó, khẳng định Việt Nam được chấn hưng theo con đường xã hội chủ nghĩa và Tư tưởng Hồ Chí Minh do Đảng ta, nhân dân ta đã lựa chọn là hoàn toàn đúng đắn, sáng tạo.

Từ những nỗ lực phấn đấu và kết quả đạt được, thời gian qua công tác tuyên giáo của Đảng đã làm tốt việc triển khai thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước. Đội ngũ những người làm công tác tư tưởng khá đông và tận tụy bao gồm cả cán bộ chuyên trách, không chuyên trách, các cán bộ về hưu, lực lượng báo cáo viên, tuyên truyền viên… Công cụ, phương tiện làm công tác tư tưởng khá mạnh và hùng hậu. Đó là hệ thống các cơ quan nghiên cứu, trường lớp, hệ thống thông tin truyền thông, báo chí, các thiết chế văn hóa… Công tác tuyên giáo đã giúp cho Đảng, Nhà nước dự báo đúng tình hình và điều chỉnh đường lối chiến lược và sách lược phù hợp với thực tiễn trong những thời đoạn lịch sử khác nhau. Mở rộng dân chủ, tăng cường đối ngoại, hướng về cơ sở sát thực tiễn, công tác tuyên giáo đã tạo thêm những kênh thông tin quan trọng. Nhiều cách làm hay như thường xuyên gặp gỡ, thông tin, lắng nghe, đối thoại nhằm nắm bắt dư luận, thu thập thông tin, xử lý thông tin và kiến nghị biện pháp tháo gỡ khó khăn, giải quyết được những vấn đề cấp thiết đặt ra đảm bảo kịp thời, chính xác và hiệu quả, tạo không khí dân chủ, góp phần tạo sự đồng thuận xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành tuyên giáo vẫn còn một số hạn chế như: Công tác triển khai quán triệt Nghị quyết có chú trọng nâng cao chất lượng, song việc tổ chức thực hiện Nghị quyết hiệu quả chưa cao ở một số nơi. Công tác tư tưởng, lý luận, tuyên truyền, báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ, báo cáo viên, tuyên truyền miệng có lúc, có nơi chưa theo sát và đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Một số tổ chức đảng, đảng viên còn hạn chế trong nhận thức, lơ là, mất cảnh giác, lúng túng trong công tác tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhận diện và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, ngăn chặn “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa. Nội dung tuyên truyền còn dàn trải; phương thức tuyên truyền chậm đổi mới, có lúc, có nơi chưa thường xuyên nắm chắc, nắm kịp thời tình hình tư tưởng, tâm trạng xã hội trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh chưa sâu rộng; thiếu cụ thể việc làm theo. Một số cán bộ, đảng viên chưa gương mẫu trong tu dưỡng rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên giáo trong tình hình mới, cần tập trung một số giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục đẩy mạnh việc nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII và các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quy định của Đảng; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, kịp thời phát hiện, biểu dương những địa phương, đơn vị làm tốt, hiệu quả; uốn nắn, chấn chỉnh những nơi làm chưa tốt, trong đó quan tâm chặt chẽ việc học tập, quán triệt ngay tại chi bộ. Bí thư cấp ủy các cấp trực tiếp quán triệt, truyền đạt và hướng dẫn tổ chức thực hiện. Chú trọng việc nghiên cứu, học tập nghị quyết của Trung ương với việc xây dựng và thực hiện kế hoạch của các cấp ủy, tổ chức đảng phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc thù của từng cơ quan, đơn vị tạo sự thống nhất, đồng thuận cao; thường xuyên tuyên truyền đấu tranh bác bỏ các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch.

Hai là, quán triệt nguyên tắc toàn Đảng làm công tác tư tưởng, tuyên giáo, trong đó phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy và người đứng đầu; nâng cao hơn nữa năng lực dự báo và tham mưu chiến lược cho Đảng ở lĩnh vực công tác được giao; chủ động nắm bắt tình hình, phân tích, dự báo, phát hiện, xử lý các vấn đề tư tưởng chính trị. Tăng cường hoạt động nắm bắt dư luận xã hội trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân ở các địa bàn, trước và trong mỗi sự kiện có tác động lớn tới tư tưởng.

Ba là, tiếp tục tham mưu cấp ủy chỉ đạo việc thực hiện hiệu quả Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII, khóa XIII) về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đưa việc học tập và làm theo Bác trở thành việc thường xuyên, mỗi ngày của các tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên. Chú trọng tuyên truyền, biểu dương, cổ vũ, lan tỏa những điển hình tiêu biểu trong học tập, làm theo Bác, nhân rộng những tấm gương người tốt, việc tốt; lên án, phê phán cái xấu, tiêu cực. Qua đó, giáo dục, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất, đạo đức, lối sống, chấn chỉnh tác phong, lề lối làm việc; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh

Bốn là, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới; kiện toàn hoạt động của ban chỉ đạo 35 các cấp; phối hợp các cơ quan liên quan để đấu tranh, xử lý và đề xuất xử lý kịp thời những cán bộ, đảng viên nói và làm trái chủ trương, nghị quyết của Đảng, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; đấu tranh, ngăn chặn, xử lý hiệu quả những thông tin xấu độc trên không gian mạng; thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,

Năm là, đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; tuyên giáo phải đi trước mở đường, đi sau tổng kết, nhất là những vấn đề mới, đặc biệt là công tác xây Đảng. Tiếp tục đổi mới hoạt động, nâng cao chất lượng nghiên cứu lý luận và công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, phương pháp dạy và học lý luận chính trị trong các trường chính trị, đại học, cao đẳng và phổ thông; tăng cường bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Khắc phục tình trạng ngại và lười học nghị quyết, học tập lý luận chính trị; tránh tư tưởng học đối phó, học để đủ điều kiện được đề bạt, nâng lương, được bổ nhiệm làm lãnh đạo.

Sáu là, phát huy mạnh mẽ thế chủ động tiến công trên mặt trận tuyên giáo; phát huy sức mạnh tổng hợp của các binh chủng công tác tuyên giáo trong thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, báo chí, xuất bản, văn hoá, văn nghệ, lịch sử Đảng, khoa học công nghệ, giáo dục, y tế…; kết hợp chặt chẽ xây và chống, chống và xây, biểu dương và phê bình. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện tốt chức năng tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn hoạt động công tác tuyên giáo; tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp công tác tuyên giáo theo hướng chủ động, thiết thực, hướng về cơ sở.

Bảy là, quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ tuyên giáo không những có bản lĩnh chính trị vững vàng, tâm huyết, mà phải gương mẫu trong đạo đức, lối sống; tinh thông nghiệp vụ, sắc sảo về chuyên môn; biết cách chuyển tải đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tới cán bộ, đảng viên và nhân dân bằng nội dung đúng đắn, phong phú, sáng tạo, có sức truyền cảm, lan tỏa; hướng đến mục tiêu mỗi cán bộ tuyên giáo phải có kỹ năng nói hay và đúng, viết thạo, am hiểu lý luận và thực tiễn, lời nói đi đôi với việc làm. Cán bộ tuyên giáo chủ chốt các cấp, các ngành, địa phương cần có chế độ định kỳ đi cơ sở xem xét thực tiễn, trực tiếp đối thoại cùng nhân dân.

Ths Nguyễn Thanh Hoàng