Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng và quá trình đổi mới, Đảng ta đặc biệt quan tâm đến công tác dân vận. Dân vận là nhiệm vụ thường xuyên của Đảng, các đoàn thể, chính quyền, trong đó, công tác dân vận chính quyền có vai trò rất quan trọng. Thời gian qua, đã có nhiều Nghị quyết quan trọng về công tác dân vận được ban hành như: Nghị quyết Trung ương 8B-NQ/HNTW, ngày 27/3/1990 về đổi mới công tác quần chúng của Đảng, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân; Nghị quyết 07-NQ/TW, ngày 17/11/1993 của Bộ Chính trị khóa VII về đại đoàn kết dân tộc và tăng cường Mặt trận dân tộc thống nhất; Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 khóa IX về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, về công tác dân tộc, công tác tôn giáo; Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài; Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương 6 khóa X về xây dựng giai cấp công nhân; Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương 7 khóa X về công tác thanh niên;  Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong tình hình mới; Kết luận số 114-KL/TW, ngày 14/7/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) về “Nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan nhà nước các cấp”. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Chỉ thị: Chỉ thị số 18/2000/CT-TTg, ngày 21/9/2000 về tăng cường công tác dân vận; Chỉ thị số 16/CT-TTg, ngày 16/5/2016 về tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới.

Việc thực hiện hiệu quả các Nghị quyết, Kết luận, Chỉ thị trên đã góp phần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về công tác dân vận, ổn định tình hình, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Tuy nhiên, vẫn còn một số yếu kém cần khắc phục như: việc thực hiện công tác dân vận ở một số nơi chưa thường xuyên, kịp thời, hiệu quả thấp; một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức nhận thức chưa đầy đủ về chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác dân vận; sự phối hợp giữa một số cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp chưa thường xuyên, hiệu quả chưa cao; một số nơi còn tư tưởng xem nhẹ công tác dân vận trong cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp.

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn Công binh 293 giúp dân làm đường bê tông. Nguồn: Báo Khánh Hòa online

Kết quả công tác dân vận chính quyền trên địa bàn tỉnh thời gian qua

Thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg, ngày 16/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ “Tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới”, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận của các cơ quan nhà nước tỉnh Khánh Hòa (kèm theo Quyết định số 831/QĐ-UBND, ngày 30/3/2017), theo đó chỉ đạo các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tập trung phổ biến, quán triệt và xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện công tác dân vận theo chức năng, nhiệm vụ và xem đây là nhiệm vụ thường xuyên của các cơ quan, đơn vị, địa phương. Nhờ đó, thời gian qua công tác dân vận chính quyền đã có nhiều chuyển biến tích cực, chính quyền các cấp đã thực hiện tốt phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, trong đó tập trung gắn công tác dân vận với việc triển khai đẩy mạnh cải cách hành chính nhất là thủ tục hành chính; chú trọng phòng, chống tham nhũng, ngăn ngừa tiêu cực, nhũng nhiễu, phiền hà đối với nhân dân, doanh nghiệp; cải tiến lề lối làm việc, nâng cao chất lượng tham mưu, thực hiện nhiệm vụ, giải quyết công việc của các đơn vị; thực hiện tốt công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tăng cường đối thoại, thanh tra, kiểm tra.... Nhờ đó, nhận thức về công tác dân vận được nâng lên, góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị trong tâm của tỉnh, địa phương, nhất là trong phong trào xây dựng nông thôn mới, phòng, chống dịch Covid-19; đã có nhiều cách làm hay giúp nâng cao chất lượng phục vụ, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh, từng bước giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, góp phần tích cực vào củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của địa phương.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân vận chính quyền trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số hạn chế: công tác tuyên truyền, vận động hướng dẫn nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có lúc, có nơi chưa được quan tâm đúng mức; việc triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở ở một vài địa phương chưa thường xuyên, một số cán bộ, nhân dân chưa hiểu hết quyền, trách nhiệm của mình trong thực thi pháp luật, khiến cho một số dự án đạt hiệu quả chưa cao; công tác cải cách hành chính đã có nhiều tiến bộ nhưng vẫn còn tình trạng hồ sơ trễ hạn ở một vài lĩnh vực; sự phối hợp của các cơ quan trong công tác dân vận đôi lúc còn chưa chặt chẽ, hiệu quả...

Một số kinh nghiệm trong công tác dân vận chính quyền

Thứ nhất, hoạt động dân vận là của nhiều tổ chức nhưng trong đó hoạt động của đội ngũ cán bộ, công chức là trực tiếp nhất, hiệu quả nhất. Các tổ chức đoàn thể làm công tác dân vận chủ yếu thông qua hình thức tuyên truyền vận động. Đối với cán bộ, công chức của chính quyền chỉ cần một biểu hiện nhỏ của cán bộ, công chức đối với nhân dân trong quá trình tiếp xúc cũng đã để lại cho người dân những suy nghĩ tốt đẹp hoặc ngược lại. Dù ít hay nhiều, bất cứ người dân nào cũng có việc phải liên quan tới chính quyền. Một thái độ ân cần, niềm nở, giải thích cặn kẽ mọi điều khi người dân đến làm việc thì dù không giải quyết được việc, người dân vẫn cảm thấy vui lòng vì thấy mình được tôn trọng. Ngược lại, sự quan liêu, cửa quyền, hách dịch, thờ ơ, lãnh đạm đối với những nhu cầu chính đáng của nhân dân đã làm cho người dân bực bội dẫn đến bất đồng với những tổ chức mà cán bộ, công chức đó là người đại diện. Như vậy, chỉ cần một thái độ, một hành động nhỏ của cán bộ chính quyền trong quá trình làm việc với dân có thể góp phần làm cho công tác dân vận có hiệu quả hay không.

Nhiệm vụ của chính quyền là phải cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng ở các cấp thành các chính sách để thực hiện. Nếu các chính sách đó phù hợp với nguyện vọng của quần chúng nhân dân, mang lại lợi ích cho nhân dân và việc triển khai thực hiện có hiệu quả cao thì nhân dân càng phấn khởi, tin tưởng ở sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quản lý của chính quyền.

Thứ hai, thông qua công tác dân vận chính quyền, nhân dân hiểu rõ bản chất tốt đẹp của Nhà nước của dân, do dân, vì dân, tạo niềm tin trong nhân dân đối với Đảng, chính quyền. Nếu những cán bộ đó thực sự là công bộc của dân như Hồ Chí Minh hằng mong muốn, trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, tận tâm phục vụ nhân dân thì nhân dân càng thấy rõ bản chất tốt đẹp của chính quyền nhân dân. Chúng ta có tuyên truyền bao nhiêu đi chăng nữa những điều tốt đẹp về chế độ xã hội chủ nghĩa nhưng những cán bộ, công chức của chế độ đó lại sách nhiễu dân, gây khó khăn cho dân thì việc tuyên truyền đó sẽ thiếu tính thuyết phục. Một số chính sách do chính quyền các cấp ban hành và thực hiện đã mang lại cho nhân dân một cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, càng làm cho nhân dân cảm nhận sâu sắc những giá trị đích thực mà chế độ này đã mang lại cho họ. Đó là chính sách xóa đói giảm nghèo, thực hiện pháp lệnh dân chủ ở cơ sở, phát triển y tế, giáo dục,…

Thứ ba, cán bộ, công chức chính là cầu nối thắt chặt quan hệ giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước, làm cho quan hệ đó ngày càng gắn bó, mật thiết. Cán bộ chính quyền trực tiếp tiếp xúc với nhân dân nên nắm bắt và thấu hiểu những nguyên vọng chính đáng của nhân dân, từ đó có những phương án tham mưu cho cấp trên để đưa ra những quyết sách đúng đắn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của nhân dân. Có thể nói, địa phương nào, cán bộ chính quyền có tâm huyết, tận tâm với dân thì sẽ thiết lập được mối quan hệ gắn bó, mật thiết với dân. Chính điều đó góp phần củng cố vững chắc niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước.

Thứ tư, công tác dân vận chính quyền thực hiện tốt sẽ tạo sự đồng thuận của nhân dân đối với Đảng, chính quyền. Nếu đường lối, chính sách đưa ra phù hợp với nguyện vọng, lợi ích của nhân dân và được cán bộ, công chức thực thi có hiệu quả thì nhân dân càng đồng tình ủng hộ. Có thể nói, dân vận tốt sẽ tạo sự đồng thuận của nhân dân và suy cho cùng, thước đo hiệu quả công tác dân vận chính là mức độ đồng thuận của nhân dân với chính quyền các cấp và với cả hệ thống chính trị.

Một số giải pháp trong thời gian tới

Thứ nhất, quán triệt các quan điểm của Đảng, của Hồ Chí Minh về công tác dân vận cho cán bộ, công chức nhà nước. Đến nay, không ít cán bộ, công chức chưa thấy được vai trò của mình trong việc vận động quần chúng nhân dân mà cho đó là công việc của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân. Nếu chưa thay đổi được nhận thức thì khó có thể thay đổi được hành vi của họ.

Thứ hai, việc ban hành các chính sách, quy định cần tham khảo ý kiến nhân dân, được sự đồng tình, hưởng ứng của nhân dân, coi lợi ích chính đáng của nhân dân là trên hết. Có như vậy, chính sách đưa ra mới được thực thi có hiệu quả.

Thứ ba, nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực công tác, ứng xử và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ, công chức. Không ít trường hợp, cán bộ chính quyền có trách nhiệm với dân nhưng do trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị hạn chế nên khi giải quyết công việc thường lúng túng, không rõ ràng, thiếu thuyết phục. Điều đó làm cho nhân dân thấy không thỏa đáng, nhiều khi dẫn đến bất mãn với chính quyền.

Thứ tư, đẩy mạnh cải cách hành chính, kiên quyết loại bỏ những thủ tục hành chính gây phiền hà cho nhân dân, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, giải quyết nhanh, có hiệu quả công việc của tổ chức và nhân dân. Coi trọng công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, công chức, kịp thời phát hiện và xử lý những người có thái độ thiếu tôn trọng nhân dân, vi phạm dân chủ. Công khai minh bạch những quy định về các thủ tục hành chính để thuận lợi cho nhân dân trong việc giải quyết công việc.

Thứ năm, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở và phát huy tốt hơn quyền làm chủ của nhân dân. Thực hiện tốt cơ chế kiểm điểm, phê bình trước dân để nhân dân mạnh dạn góp ý, giám sát hoạt động của các cơ quan, cán bộ chính quyền. Thực hiện đầy đủ các nội dung công khai, minh bạch theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Chính quyền các cấp phải cử cán bộ theo dõi về công tác dân vận.

Thứ sáu, thực hiện tốt Quy chế phối hợp giữa chính quyền các cấp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, đẩy mạnh hoạt động giám sát của các tổ chức này đối với cán bộ, công chức nhà nước. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân tuyên truyền, động viên hội viên, đoàn viên thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Tiếp tục triển khai, chỉ đạo thực hiện Quyết định số 217, Quyết định số 218, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về “Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị xã hội” và “Quy định về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền”,

Thứ bảy, công tác dân vận chính quyền phải là một trong những tiêu chí xếp loại thi đua hằng năm của các địa phương, đơn vị. Có chế độ khen thưởng thích đáng đối với cán bộ, công chức làm tốt công tác dân vận, được nhân dân yêu mến, tin cậy; đồng thời, có biện pháp xử lý đối với những cán bộ, công chức bị nhân dân phản ánh về thái độ cư xử vô cảm với dân hoặc gây khó khăn trong quá trình giải quyết công việc. Tăng cường công tác giám sát, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, công chức để hạn chế trường hợp thiếu trách nhiệm với dân.

Thứ tám, chính quyền các cấp rà soát lại một số chính sách, chế độ đã ban hành để tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm giải quyết có hiệu quả những bức xúc của người dân. Khi thực hiện chính sách, các cơ quan chính quyền, cán bộ thực thi nhiệm vụ phải biết “dân vận khéo” thông qua tổ chức điều hành giải quyết vấn đề theo đúng pháp luật, thấu tình đạt lý, tức là phải làm tốt công tác điều hành với công tác tuyên truyền vận động, thuyết phục.

Thanh Trúc- Ban Dân vận Tỉnh ủy