Khi số ca mắc Covid-19 có dấu hiệu gia tăng ở một số địa phương, ngành Y tế đã triển khai mô hình điều trị F0 tại nhà. Điều này đã góp phần giảm tải cho các bệnh viện dã chiến nhưng nhân lực y tế cơ sở thì đang quá tải…

Đa số bệnh nhân điều trị tại nhà

Một ngày đầu tháng 12, chúng tôi theo y sĩ Nguyễn Thị Hoa - Trạm trưởng Trạm Y tế xã Diên Thạnh, huyện Diên Khánh đến gia đình bà N.T.M.G - thôn Phú Khánh Hạ, xã Diên Thạnh để trao giấy chứng nhận F0 đã hoàn thành chăm sóc sức khỏe tại nhà. Cầm tờ giấy chứng nhận, bà G. xúc động: “Sau 14 ngày cách ly điều trị tại nhà, 5 thành viên trong gia đình tôi đều có kết quả 3 lần âm tính với SARS-CoV-2, chỉ còn ông bà ngoại lớn tuổi nên được đưa đến bệnh viện dã chiến điều trị. Trong quá trình điều trị tại nhà, gia đình tôi được cán bộ y tế quan tâm, tới nhà phát thuốc, thăm khám, tư vấn hướng dẫn tận tình nên rất an tâm”. Bà G. kể, ngày nhận kết quả thông báo đứa con út học lớp 5 dương tính với SARS-CoV-2, rồi lần lượt người lớn trong nhà cũng có kết quả xét nghiệm tương tự, bà lo lắng vì không biết nếu được đưa đến cơ sở y tế cách ly điều trị có được ở chung hay bị tách ra, rồi nhà cửa không ai coi ngó giúp… Vậy nên, khi y tế địa phương xuống tư vấn, hướng dẫn gia đình điều trị tại nhà, cả gia đình mừng quá, đồng ý ngay.

Bà N.T.Q. (thôn Phước Điền, xã Phước Đồng, TP. Nha Trang) cũng vừa nhận giấy xác nhận hoàn thành chăm sóc sức khỏe tại nhà cho người nhiễm Covid-19. Những ngày qua, gia đình bà Q. gặp nhiều khó khăn, khi 3 mẹ con đều là F0, còn chồng bà là bộ đội đang cách ly trong đơn vị. Sau khi có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2, bà Q. xin được cách ly tại nhà để chăm sóc 2 con nhỏ. Bà Q kể: “Ban đầu tôi rất hoang mang, nhưng sau đó tôi được các cán bộ y tế thường xuyên đến nhà thăm hỏi, động viên và hướng dẫn lưu lại các số điện thoại đường dây nóng để gọi khi cần thiết, các bước để cách ly, chuẩn bị các vật dụng tối thiểu, dụng cụ cá nhân dành riêng cho người bị nhiễm. Cùng với đó, gia đình tôi được hướng dẫn trang bị nhiệt kế, máy đo huyết áp, thùng đựng rác thải; được phát thuốc và đo nhiệt độ thường xuyên. Đối với việc ăn uống, tôi gọi điện thoại nhờ hàng xóm mua giùm và để ở ngoài cổng nhà. Được sự giúp đỡ, hướng dẫn nhiệt tình của các cán bộ y tế và mọi người xung quanh nên việc cách ly tại nhà của 3 mẹ con rất thuận lợi, sinh hoạt hàng ngày không bị xáo trộn nhiều”.

Sau khi có kết quả xét nghiệm RT-PCR khẳng định dương tính với SARS-CoV-2, ông N.K.H (55 tuổi, phường Phương Sài, TP. Nha Trang) và các F1 trong gia đình đã chủ động khai báo y tế đầy đủ và xin điều trị, cách ly tại nhà. Ông H. cho biết, gia đình bố trí cho ông 1 phòng riêng phía sau nhà để cách ly. Đến nay, ông đã điều trị được 13 ngày. Để tránh việc lây nhiễm chéo trong gia đình, cán bộ y tế của TP. Nha Trang đã hướng dẫn các thành viên trong gia đình các bước phòng dịch và chăm sóc cho F0. “Đến thời điểm hiện tại, các thành viên trong gia đình tôi được xét nghiệm đều cho kết quả âm tính. Sau khi hoàn thành điều trị và cách ly tại nhà, gia đình tôi sẽ trở lại cuộc sống như bình thường” - ông H. nói.

Lực lượng y tế cơ sở quá tải

Có mặt tại Trạm Y tế lưu động xã Phước Đồng (TP. Nha Trang), chúng tôi chứng kiến sự tất bật của cán bộ y tế nơi đây. Người soạn thuốc để mang phát cho F0 đang điều trị tại nhà; người tư vấn, giải thích những lo lắng của F0 qua điện thoại; người lấy mẫu xét nghiệm tầm soát, cập nhật bệnh án, thông tin F0, khám bệnh cho bệnh nhân thông thường, điều tra dịch tễ…

Y sĩ Ngô Thị Bích Liên - Trưởng trạm Y tế xã Phước Đồng, quản lý Trạm Y tế lưu động xã cho biết, do nhân lực của trạm thiếu, phải đảm đương nhiều công việc nên nhân viên của Trạm Y tế xã và Trạm Y tế lưu động cùng hỗ trợ lẫn nhau. Trạm Y tế lưu động của xã thành lập ngày 21-11. Ngay sau khi thành lập, trạm liền tiếp nhận điều trị cho 110 F0. Thời gian đầu, trạm gặp nhiều lúng túng, khó khăn khi chỉ có 5 người mà phải đảm đương số ca F0 quá lớn. Sau đó, trạm được Trung tâm Y tế thành phố, UBND xã hỗ trợ thêm người nên việc điều trị cho F0 tại nhà thuận lợi hơn, nhưng công việc vẫn quá tải. Hiện tại, trên địa bàn xã, số ca F0 điều trị tại nhà bình quân mỗi ngày khoảng 350 trường hợp, trong đó có từ 25 đến 30 F0 mới. Mỗi thành viên của Trạm Y tế lưu động quản lý khoảng 50 bệnh nhân, đồng thời quản lý thêm số F1 gấp 3-4 lần F0. Chưa kể, các thành viên của trạm phải đảm nhận thêm nhiều nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân; thực hiện tiêm phòng Covid-19, chương trình tiêm chủng mở rộng; tầm soát F0 ở cộng đồng, trường học, doanh nghiệp, cảng Hòn Rớ… “Gần như tất cả thành viên của Trạm Y tế xã hơn 4 tháng nay phải ăn, ngủ tại đơn vị, có người 4 tháng nay chưa về nhà” - y sĩ Liên chia sẻ.

Tại Trạm Y tế lưu động xã Ninh Ích (thị xã Ninh Hòa), từ thời điểm áp dụng điều trị F0 tại nhà đến nay, cán bộ y tế của trạm gặp nhiều vất vả khi 4 cán bộ y tế phải quản lý  7 thôn với hơn 100 F0 điều trị tại nhà. Do đó, để hoàn thành công việc, cán bộ y tế của trạm phải làm việc cả ngày thứ Bảy và Chủ nhật. Lực lượng y tế mỏng nên nhiều thời điểm, trạm phải nhờ sự hỗ trợ của các lực lượng khác ở địa phương góp sức, nhất là công tác lấy mẫu, truy vết; hướng dẫn các F0, F1 cách ly tại nhà. Bác sĩ Huỳnh Tấn Lộc - Phó Giám đốc Trung tâm Y tế thị xã Ninh Hòa cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn thị xã, số F0 điều trị tại nhà gần 1.000 trường hợp; truy vết hơn 8.000 trường hợp F1, gần 16.600 trường hợp F2. Với số lượng F0 điều trị tại nhà nhiều, lực lượng y tế ở cơ sở phải làm việc rất vất vả khi vừa điều trị F0, tiêm vắc xin, xét nghiệm, truy vết cộng đồng… Do đó, trung tâm đã phân công tác y, bác sĩ về hỗ trợ trạm y tế lưu động ở các xã, phường; mỗi trạm 2 - 3 y, bác sĩ.

Trung tâm Y tế huyện Diên Khánh triển khai mô hình điều trị, chăm sóc F0 tại nhà từ ngày 19-11. Đến nay, trên địa bàn huyện có hơn 550 bệnh nhân F0 được điều trị tại nhà, trong đó 132 bệnh nhân F0 đã hoàn thành điều trị. Theo bác sĩ Phạm Tấn Đức - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Diên Khánh, do thiếu nhân lực nên các trạm y tế lưu động ở huyện chưa triển khai tốt việc cho F0 điều trị tại nhà uống gói C. “Theo quy định, khi bệnh nhân uống gói C điều trị Covid-19 thì phải có sự giám sát trực tiếp của bác sĩ. Mỗi ngày, bệnh nhân uống thuốc 2 lần, với số lượng 500 F0 như hiện nay, nhân lực y tế ở các trạm không đủ để triển khai hết” - bác sĩ Đức cho biết.

Điều trị F0 không triệu chứng và triệu chứng nhẹ tại nhà, nơi cư trú đang được xem là mô hình điều trị phù hợp khi tỷ lệ bao phủ vắc xin phòng Covid-19 tại tỉnh Khánh Hòa đạt mức rất cao. Hướng điều trị này không chỉ giúp giảm áp lực cho các cơ sở điều trị Covid-19, tạo thuận lợi cho các gia đình mà còn được xem là hình thức phổ biến khi toàn tỉnh chuyển sang trạng thái bình thường mới, thích ứng an toàn phòng, chống dịch Covid-19. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều trạm y tế lưu động quá tải khi lượng F0 điều trị tại nhà tăng cao. Các cấp, ngành cần sớm có giải pháp để giảm tải cho tuyến y tế cơ sở.

Bác sĩ Bùi Xuân Minh - Giám đốc Sở Y tế: Ngay từ cuối tháng 10, đầu tháng 11, Sở Y tế đã chỉ đạo các trung tâm y tế thành lập các trạm y tế lưu động, xây dựng kế hoạch điều trị, chuẩn bị sẵn sàng cơ số thuốc, các vật dụng cần thiết để tổ chức chăm sóc sức khỏe cho F0 tại nhà. Đồng thời, thành lập tổ chăm sóc sức khỏe F0 tại cộng đồng. Sở đã hỗ trợ các trang, thiết bị thiết yếu như bình oxy, máy Spo2, nhiệt kế…, cung cấp gói thuốc A, B và C cho các địa phương. Đến thời điểm này, toàn tỉnh có hơn 7.260 F0 được điều trị tại nhà. Trong đó, Nha Trang chiếm hơn 4.500 ca. Số F0 hoàn thành điều trị hơn 1.850 người.

Theo https://baokhanhhoa.vn/phong-su/202112/ap-luc-dieu-tri-f0-tai-nha-8238022/