Phát biểu kết luận Hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” (ngày 27 - 29/02/2012), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: “Quyết tâm làm cho Đảng ngày càng trong sạch vững mạnh hơn; mỗi cán bộ, đảng viên ngày càng tiến bộ hơn; nội bộ đoàn kết tốt hơn; nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc hơn”[1].
Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Để lãnh đạo cách mạng Đảng phải mạnh, Đảng mạnh là do chi bộ tốt. Chi bộ tốt là do các đảng viên tốt”; “Đảng mạnh là do cán bộ mạnh. Chi bộ mạnh là do các đảng viên hăng hái và gương mẫu”. Đảng lãnh đạo sự nghiệp cách mạng bằng những chủ trương đường lối ở tầm cao trí tuệ. Hay nói cách khác, những chủ trương đường lối phản ánh được trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, vừa đúng đắn, vừa sáng tạo. Có chủ trương đường lối thì bước tiếp theo là tổ chức thực hiện. Đây là bước cực kì quan trọng.
Nói đến tổ chức thực hiện là nói đến vai trò cán bộ. Nói đến cán bộ là nói đến Đảng viên trước kia cũng như hiện nay. Khi Đảng có đường lối đúng, người đưa đường lối vào quần chúng nhân dân, biến chủ trương, đường lối thành hiện thực sinh động chẳng phải ai khác mà chính là Đảng viên, trước hết phải là Đảng viên. Đảng viên không chỉ là chiếc cầu nối liền máu thịt Đảng với quần chúng. Đảng viên chính là biểu hiện tập trung nhất sức sáng tạo của Đảng.
Hơn 80 năm đã trôi qua kể từ ngày thành lập, Đảng viên bao giờ và bất cứ ở đâu vẫn là những hình mẫu trọn vẹn, ngời sáng những phẩm chất cao đẹp, lung linh tỏa sáng, có sức cổ vũ và lay động, cuốn hút tất cả mọi người xung quanh. Trong lao tù bị đọa đày, tra tấn đến tận cùng đau đớn với kẻ thù, lúc ra pháp trường của thực dân đế quốc, vẫn ngẩng cao đầu khảng khái và mỉm cười để trao quyền lại cho quần chúng nhân dân niềm tin bất diệt vào thắng lợi cuối cùng của sự nghiệp cách mạng, niềm tin mãnh liệt vào lý tưởng của Đảng và tiền đề tươi sáng của dân tộc. Trong các cuộc chiến tranh ái quốc, Đảng viên vẫn là những tấm gương gan góc, dũng cảm trong chiến đấu, trung kiên, bất khuất, ngoan cường trước kẻ thù. Những biểu hiện ngời sáng của tinh thần nghị lực chịu đựng gian khổ, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm; yêu nước thương dân, trung hiến vẹn tình ở hậu phương, trước hết cũng là những đảng viên.
Trong sâu thẳm trái tim và tâm thức của nhân dân, suốt một thời gian dài kể từ khi tổ chức Đảng nhen lên ngọn lửa cách mạng, những người cộng sản, những người Đảng viên là mẫu hình của con người Việt Nam thời đại mới. Đó thực sự là lớp người tiên phong, lớp người đi trước, hình thành trước sự phát triển của xã hội. Sinh thời Bác Hồ kính yêu đã dạy: “Muốn có chủ nghĩa xã hội, trước hết phải có con người xã hội chủ nghĩa”. Con người xã hội chủ nghĩa là ai? Là những đảng viên của Đảng và những người bình dị mà cao cả, sống trọn vẹn lý tưởng của Đảng, vì sự trường tồn của tổ quốc và hạnh phúc của nhân dân.
Sau 35 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã đạt được những kì tích vô cùng to lớn. Đại hội lần thứ XIII của Đảng khẳng định “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”[2]. Thế nhưng khi đất nước trong thời kỳ cách mạng mới, khi mà về căn bản, một bộ phận đảng viên là cán bộ có chức, có quyền, thì cũng là thời kỳ một bộ phận không nhỏ Đảng viên đã rơi vào cạm bẫy, trở thành “di căn” của một căn bệnh có tính phổ biến mà Bác Hồ đã từng cảnh báo: “Nguy cơ lớn nhất của Đảng cầm quyền là Đảng xa rời quần chúng, đảng viên tham ô hách dịch, thích làm quan cách mạng”. Không ít Đảng viên khi có chức, có quyền, được đặt vào những vị trí để có điều kiện phục vụ cho Tổ quốc, cho nhân dân được tốt hơn, được cống hiến cho sự nghiệp của Đảng, của cách mạng nhiều hơn thì ngược lại, chỉ dùng cái “ghế” ấy để tranh thủ tối đa đặc quyền, đặc lợi vun vén cho bản thân, gia đình và những ai “hợp cạ” với mình. Tuy số đó không nhiều, không phải là đa số nhưng đó là sự thật rất đau lòng mà Đảng ta đã nhận thấy rõ và đang quyết tâm khắc phục.
Trong những năm qua, đặc biệt là từ năm 2013, khi Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã được thành lập, trực thuộc Bộ Chính trị do đồng chí Tổng Bí thư làm Trưởng ban, công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực được tiến hành ráo riết, quyết liệt, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” đạt nhiều kết quả toàn diện, tích cực, được toàn dân hoan nghênh, đồng tình ủng hộ, được dư luận quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Thực tế trong cuộc đấu tranh này, đã có không ít đảng viên thoái hóa biến chất đã được loại ra khỏi hàng ngũ của Đảng. Đó là một tổn thất và đó cũng là quy luật bình thường của sự phát triển, thông qua đó để chứng minh quan điểm lấy chất lượng đảng viên làm khâu quyết định trong việc xây dựng, củng cố, tăng cường sức mạnh chiến đấu của Đảng.
Cuộc chiến chống “giặc nội xâm” mà Đảng ta đang tiến hành là một thử thách trong tiến trình vận động của sự nghiệp cách mạng, là một cuộc quyết đấu lịch sử. Một khi toàn dân đã phó thác mà nếu toàn Đảng cũng như mỗi tổ chức Đảng, mỗi Đảng viên không tự mình rèn giũa để vươn lên, thì chắc chắn mức độ thành công của cuộc quyết đấu này sẽ không thể bảo đảm không thể trọn vẹn. Những yếu kém, thiếu xót của một bộ phận đảng viên sẽ không được khắc phục triệt để “căn bệnh” tham nhũng tiêu cực, thói quen móc ngoặc, tệ cửa quyền sẽ không được chặn đứng, là vấn đề cấp bách cần giải quyết của Đảng ta.
Bên cạnh đó, với những thành tựu đã đạt được sau hơn 35 năm nỗ lực đổi mới phát triển đất nước trên tất cả các lĩnh vực, những tiêu chuẩn về chất lượng Đảng viên tất nhiên phải được nhìn nhận sát với hoàn cảnh, điều kiện nền kinh tế mới của đất nước. Một thời Đảng viên với hai bàn tay trắng đi làm cách mạng với trái tim bốc lửa, sẵn sàng hiến dâng cả tính mạng mình. Thì nay, khi đời sống xã hội đã được nâng cao, kinh tế đang trên đà phát triển cao, thì toàn dân không ai mong mấy triệu Đảng viên của Đảng phải thắt lưng buộc bụng, phải sống kham khổ để dân tin, dân nhờ. Mục tiêu tối thượng của cách mạng là dân giàu (trong đó có Đảng viên) nước mạnh. Điều mà toàn dân mong đợi là Đảng viên, dù bất kỳ ở cương vị nào, cao hay thấp, bất kỳ ở đâu, lúc nào, đều phải tự mình gương mẫu. Gương mẫu trong suy nghĩ và hành động, gương mẫu trong lời nói và việc làm. Hô hào quần chúng làm việc hết sức mình mà bản vừa làm vừa chơi; hô hào quần chúng ra sức tiết kiệm mà bản thân thả sức xa hoa, lãng phí; hô hào quần chúng kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực mà bản thân run sợ, né tránh; hô hào quần chúng đoàn kết một lòng mà bản chia bè, kéo cánh…thì chắn sức thuyết phục của Đảng sẽ không còn, sức chiến đấu của Đảng sẽ giảm sút, niềm tin của nhân dân sẽ sói mòn và sự nghiệp cách mạng khó có thể cập đến bến bờ vinh quang.
Trong bài phát biểu kết luận hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, trong nội dung quyết tâm làm cho Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh hơn, mỗi cán bộ Đảng viên ngày càng tiến bộ hơn, nội bộ đoàn kết tốt hơn, nhiệm vụ xuất sắc hơn tại nhóm vấn đề thứ hai, Tổng Bí thư tập trung vào vấn đề kiểm điểm, tự phê bình và phê bình. Theo đó kiểm điểm tự phê bình và phê bình là “Vấn đề quan trọng, hệ trọng, nhưng cũng cực kỳ khó, mà lại là khâu mấu chốt, cho nên phải tính toán kỹ”[3]. Tìm hiểu, nghiên cứu kỹ vấn đề này càng nhận thức một cách sâu sắc về việc nâng cao chất lượng Đảng viên trong giai đoạn hiện nay, càng thấu hiểu và trân trọng câu nói dân dã nhưng hết sức cô đọng của quần chúng nhân dân tri tặng cho Đảng viên của Đảng, đồng thời cũng là niềm tự hào chân chính và cũng là khẩu hiệu hành động của những Đảng viên chân chính “ Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”.
Đảng viên là người đưa chủ trương, đường lối của đảng vào quần chúng nhân dân, là người trực tiếp tổ chức thực hiện gương mẫu vận động quần chúng noi theo. Một khi Đảng đã có chủ trương, đường lối đúng thì vai trò tiên phong gương mẫu của Đảng viên có ý nghĩa quyết định, chất lượng Đảng viên là linh hồn của sức sống và sức sáng tạo của Đảng. Toàn Đảng, toàn dân đang tin yêu và mong chờ ở tinh thần, trách nhiệm ư chí, bản lĩnh và nghị lực của đội ngũ Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.
Nguyễn Văn Minh - Giảng viên Khoa Nhà nước Pháp Luật
[1] Nội dung này đã được đăng trên Tạp chí Cộng Sản, số 384, tháng 4/2012 và được in lại tại Phần thứ hai “Nhất quán phương châm: Phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực từ sớm, từ xa, cả ngọn lẫn gốc” trong cuốn sách: “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng chống tham nhũng tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch vững mạnh” do Ban Nội Chính Trung ương phối hợp với Nhà Xuất Bản Chính Trị Quốc Gia ấn hành tháng 02/2023.
[2] Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXB Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tập 1, trang 25). Cả dân tộc Việt Nam đang hòa nhịp vào dòng chảy của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và hội nhập quốc tế với khát vọng “Phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc” (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXB Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tập 1, trang 54.
[3] Nguyễn Phú Trọng: Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và nhà nước ta ngày càng trong sạch vững mạnh. Nhà xuất bản chính trị quốc gia sự thật hà nội năm 2023. trang 324.
